Kalp Kapakçık Ameliyatı
İnsan kalbinde; kalbin çalışması esnasında kalp ile akciğer ile büyük toplardamarlar ve kalp-içi bölümler arası kan akımını düzenleyen kapakçıkların çeşitli hastalıklar sonucu fonksiyonlarını yapamaz ve kalbe-vücuda zararlı hale gelerek hayati risklere neden olduğu durumlarda yapılan ameliyatlardır.
Kalpte bulunan 4 adet kapakçıktan genellikle en çok hastalanan Aort ve Mitral Kapaklardır. Üçüncü kapak olan Triküspid kapak ise daha az oranda etkilenir, genellikle Mitral kapak hastalıklarından dolayı etkilenir.
Kalp kapak ameliyatları; Çok uzun yılların ve yüksek tecrübelerin ışığında çoğunlukla konvansiyonel yöntemle yapılmaktadır. Az sayıda uygun hastada cerrahi travmayı azaltmak için robotik ve minimal invaziv yöntemlerle de yapılabilmektedir.
a) Aort Kapak Ameliyatı: Kalbin en önemli pompa odacığı olan sol ventrikül çıkışında yer alan, kanın tüm vücuda aort ana atardamarı ile dağılmasını ve kalbi besleyen koroner damarlara kanın gitmesini sağlayan 3 kapakçıktan oluşan bir kapaktır.
Doğumsal nedenlerle anomalilerde (Biküspid, Uniküspid), Romatizmal veya Romatizma dışı özellikle yaşlanmaya ve ateroskleroza bağlı dejenerasyon başta olmak üzere daha bir çok sistemik hastalık nedenleriyle kapakçıklarda dokusal tahribat gelişmekte ve bunların sonunda fonksiyonlarının bozulmasıyla kalbin çalışmasının bozulması ve hayati risklerin doğması nedenleriyle ameliyat gerekli hale gelmektedir.
Genellikle Aort kapakta hastalık; kapakçıkların kalınlaşması, kireçlenmesi ile hareket edememeleri ve birbirine yapışarak kan akımının geçişine engel olmaları şeklinde – Aort Darlığı- veya Kapakların birbiriyle birleşerek yada ayrılarak kapanma hareketini tam yapamayarak kalp içine kan sızmasına – Aort Yetersizliği- neden olmalarıdır. Bir kısım hastada her iki fonksiyonel bozukluk (Aort Darlığı + Yetersizliği) bir arada bulunmaktadır.
b) Mitral Kapak Ameliyatı: Kalbin sol atrium (kulakçık) ve ventrikül (karıncık) arasında bulunan ve akciğerden gelen temiz kanı vücuda pompalanmak üzere sol ventriküle alan 2 yaprakçıklı ve kalp kasından doğan papiller kaslar ile çalışması düzenlenen bir kapaktır.
Genellikle Mitral kapakta hastalık genç yaşlarda iken geçirilen romatizmal ateşten uzun yıllar sonra ortaya çıkabilmektedir. Bir kısım hastada romatizmal ateş dışı nedenler ve geçirilmiş kalp krizlerine bağlı kalp kası kasılma kusurları etken olurken bir kısın hastada degenerasyon sonucu kapak fonksiyonları “Mitral Darlık” veya “Mitral Yetmezlik” veya ikisinin birlikte olduğu “Mitral Darlık + Yetmezlik” kombine miks tipte bir patoloji şeklinde olabilirler.
c) Triküspid Kapak Ameliyatı : Kalbin Sağ atrium (kulakçık) ile sağ ventrikül (karıncık) arasında bulunan ve vücuttan dönen kirli (deoksijene) kanın oksijenlenmesi için akciğerlere geçişini sağlayan üç kapakçıklı, kalp kasına bağlı bir kapaktır.
Genellikle Mitral kapak hastalıklarına bağlı gelişen akciğer (pulmoner) hipertansiyon nedeniyle kalbin sağ pompa odacığının genişlemesi ve zayıflaması sonucunda tam kapanamama problemi gelişmekte ve bunun sonucunda “Triküspid Yetersizlik” oluşmaktadır. Bazı hastalarda bizzati kapak tutulumuyla kapakta “darlık” yada her iki durum birlikte olabilmektedir.
Kalp Kapak Cerrahi tedavisinde; Hastalıklı kapağın ya onarımı yada protez kapak ile değiştirilmesi uygulanmaktadır. Çok çeşitli tipte ve amaçta protez kalp kapakları bulunmaktadır.
Mekanik protez kapaklar 30-40 yıl dayanıklıkları test edilmiş iyi bilinenler olmasına rağmen hastaların ömür boyu kan sulandırıcı (Warfarin – Coumadin- antikoagulant) kullanmalrı ve takip etmeleri gerekmektedir.
Biyoprotez denien biyolojik kalp kapak protezleri ise çeşitli hayvan dokularından yapılmış olup durabiliteleri son yıllarda artarak 10 yıl ötesine geçmiş ve kan sulandırıcı kullanıma gerek duyulmayan seçenektirler.
